نگاهی گذرا به تأثیر ابن عربی در تصوف جهان مالایی
چکیده:
ابن عربی بیشک یکی از مهمترین شخصیتها در تاریخ تصوف و عرفان اسلامی به شمار می‌ر‌ود. شاید کمتر شخصیتی را در تاریخ فرهنگ اسلامی بتوان سراغ گرفت که تا این اندازه دایره موافقان و مخالفان او گسترده باشد. اندیشه او به هر کجای جهان اسلام راه یافت، مناقشه برانگیز شد؛ هم مریدان و تابعان وفاداری یافت و هم منتقدان و مخالفان سرسختی پیدا کرد. در دیگر نقاط جهان اسلام از جمله جهان مالایی نیز کمابیش چنین وضعی حاکم بوده است. مردمان این منطقه دور از ام‌القرای اسلام، از اسلامی عارفانه تبعیت می‌کرده‌اند. به شکل اساسی صوفیان و طریقه‌های تصوف نقش اصلی را در اسلامی شدن این منطقه ایفا کرده بودند. شماری از این طریقه‌ها (مانند قادریه) بسیار تحت تاثیر مکتب ابن عربی به طور خاص نظریه «وحدت وجود» او قرار داشتند. در تصوف جهان مالایی نیز وحدت وجود بسیار موثر واقع شد و موافقان و مخالفان فراوانی یافت. از شخصیتها و عارفان تاثیرگذار در عرفان و تصوف جهان مالایی که از جمله موافقان و منتقدان ابن عربی به شمار میروند، باید از حمزه فنصوری، شمس‌الد ین سوماترانی، عبدالصمد پالمبانی، نورالدین رانیری و عبدالرئوف سینگکیلی یاد کرد.
